Tư duy sáng tạo của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về giải phóng thuộc địa

11/08/2015

1. Đem sức ta mà giải phóng cho ta

Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc là người nghiên cứu sâu về chủ nghĩa thực dân và vấn đề giải phóng dân tộc. Nguyễn Ái Quốc đã viết tác phẩm “Bản án chủ nghĩa thực dân Pháp”, đã có nhiều lần phát biểu ý kiến về vấn đề chủ nghĩa thực dân trên diễn đàn của Đảng Cộng sản Pháp và của Quốc tế cộng sản, đã có nhiều bài viết về vấn đề thuộc địa đăng trên Báo Le Paria.

Luận điểm sáng tạo nhất của Nguyễn Ái Quốc là cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa có thể nổ ra và giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc.

Trong tư duy của Nguyễn Ái Quốc, cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa không hoàn toàn phụ thuộc vào cách mạng vô sản ở chính quốc. Nhân dân Việt Nam ta khi thời cơ đến, có thể chủ động đứng lên, “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc. Đây là một luận điểm đặc biệt sáng tạo, khác với quan điểm của Quốc tế cộng sản đặt cách mạng thuộc địa phụ thuộc vào cách mạng vô sản ở chính quốc, coi cách mạng thuộc địa là “hậu bị quân” của cách mạng ở chính quốc và cách mạng giải phóng thuộc địa chỉ có thể thắng lợi khi cách mạng vô sản ở chính quốc thắng lợi: “Việc giải phóng các thuộc địa chỉ có thể tiến hành với việc giải phóng giai cấp công nhân ở chính quốc” (Tuyên ngôn của Quốc tế cộng sản tháng 3-1919).

Thực tiễn lịch sử của Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh quan điểm của Nguyễn Ái Quốc là hoàn toàn sáng tạo, hoàn toàn đúng đắn. Nếu dân tộc Việt Nam ỷ lại, chờ đợi cách mạng vô sản Pháp thành công thì mới giành được độc lập thì bao giờ cho đến ngày ấy?

2. Đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc cao hơn hết

Sau hơn 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, trước yêu cầu của tình hình mới, tháng 1-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc vượt biên giới Việt-Trung về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Nơi Người đặt chân đầu tiên trên quê hương đất nước là Pác Bó. Từ Bến Nhà Rồng đến Pác Bó, Nguyễn Ái Quốc đã phải đi mất 30 năm.

Tại Pác Bó, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh đã triệu tập và chủ trì Hội nghị Trung ương lần thứ VIII vào tháng 5-1941. Hội nghị Trung ương lần thứ VIII là một hội nghị lịch sử, quyết định chuyển hướng chiến lược, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc cao hơn hết, là nhiệm vụ trước tiên, tạm gác nhiệm vụ cách mạng ruộng đất lại (chỉ thực hiện giảm tô, giảm tức, chia lại ruộng công, tiến tới thực hiện người cày có ruộng).

Trên cơ sở phân tích đánh giá tình hình lúc đó, hội nghị đã đưa ra một nhận định hết sức quan trọng, giải quyết đúng đắn, sáng tạo mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp. Hội nghị nhận định: “Trong lúc này nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng, đòi được độc lập tự do cho toàn thể dân tộc thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi của bộ phận giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được”.

Theo đề nghị của Hồ Chí Minh, hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh. Người đã nhân danh nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc viết lá thư kêu gọi đồng bào cả nước: “Việc cứu nước là việc chung, ai là người Việt Nam đều phải kề vai gánh vác một phần trách nhiệm…”.

Hội nghị Trung ương lần thứ VIII cũng là hội nghị quyết định chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, là mốc lịch sử đánh dấu bước phát triển hoàn chỉnh tư tưởng Hồ Chí Minh về khởi nghĩa vũ trang ở Việt Nam. Đây là cuộc khởi nghĩa vũ trang do toàn dân tộc tiến hành. Hồ Chí Minh chủ trương đi vào quần chúng, tuyên truyền vận động giác ngộ quần chúng, phát triển lực lượng chính trị, trên cơ sở đó thành lập lực lượng vũ trang, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, thực hiện khởi nghĩa từng phần, tiến lên tổng khởi nghĩa, giành chính quyền về tay nhân dân.

3. Nắm vững thời cơ thuận lợi, kiên quyết giành cho được độc lập

Hồ Chí Minh rất chú trọng tạo lực, tạo thế, tạo thời và nắm vững thời cơ. Trong lời kêu gọi đồng bào tháng 5-1941, Người đã phân tích các cuộc khởi nghĩa trước chưa thành công vì hai nguyên nhân: “Một là, vì cơ hội chưa chín, hai là vì nhân dân ta chưa đồng tâm hiệp lực”. Mùa thu năm 1944, Người quyết định hoãn cuộc khởi nghĩa ở Cao-Bắc-Lạng vì “Bây giờ thời kỳ cách mạng hòa bình phát triển đã qua, nhưng thời kỳ toàn dân khởi nghĩa chưa tới”.

Tháng 7-1945, phát xít Đức-Ý bại trận, phát xít Nhật nguy khốn chuẩn bị đầu hàng, lúc này Hồ Chí Minh đang ốm nặng, nằm trên giường bệnh ở lán Nà Lừa (Tân Trào), Người đã căn dặn đồng chí Võ Nguyên Giáp: “Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh về “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” khi có thời cơ đến và tư tưởng về khởi nghĩa vũ trang toàn dân là linh hồn của đường lối cách mạng Việt Nam trong thời kỳ chuẩn bị khởi nghĩa và tổng khởi nghĩa giành chính quyền, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam châu Á.

Theo Báo điện tử Quân đội nhân dân