Chăm sóc sức khỏe NCT tại Trung tâm Công tác xã hội  tỉnh Lào Cai

Những kết quả đáng ghi nhận

Theo Sở Y tế tỉnh, giai đoạn 2021-2025, hàng năm số lượng NCT trên địa bàn tỉnh tăng đều tăng. Nếu như năm 2021, toàn tỉnh có trên 70.800 NCT, chiếm tỷ lệ 9,37% thì đến hết năm 2024, con số này là hơn 84.500 NCT, chiếm 10,63% dân số trong cơ cấu dân số ở Lào Cai.

Cũng như các tỉnh khác trong cả nước, Lào Cai hiện đang bước vào thời kỳ già hóa dân số, tỷ lệ người già chiếm 10,7% so tổng dân số trong tỉnh. Với tốc độ NCT ngày càng gia tăng, Lào Cai chắc chắn phải đối mặt với nhiều thách thức, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt có đến 75% NCT sống ở các xã vùng cao, vùng sâu, vùng khó khăn, phần lớn là lao động nông nghiệp, không có kinh tế tích lũy, phải sống dựa vào con cháu.

Sự gia tăng số lượng NCT không chỉ đặt ra yêu cầu cao hơn đối với hệ thống y tế, phúc lợi xã hội mà còn đòi hỏi các địa phương trong tỉnh phải tăng cường đầu tư cho công tác chăm sóc sức khỏe (CSSK), hỗ trợ đời sống và phát huy vai trò của NCT trong cộng đồng. Đây là tiền đề quan trọng để tỉnh tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình chăm sóc sức khỏe NCT giai đoạn 2026-2030, hướng tới mục tiêu già hóa chủ động, già hóa khỏe mạnh và thích ứng toàn diện.

Theo Phó giám đốc Sở Y tế Lục Hậu Giang, với mục tiêu chung là đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe NCT thích ứng với giai đoạn già hóa dân số, góp phần thực hiện tốt Chương trình hành động Quốc gia về NCT; thời gian qua tỉnh Lào Cai đã ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2017 -2025. Theo đó các cấp, ngành và các địa phương trong tỉnh đã chủ động cụ thể hóa bằng các hoạt động cụ thể phù hợp với thực tiễn ở cơ sở.

Bên cạnh đó, để già hóa không phải là gánh nặng mà thực sự là thành tựu của người cao tuổi, tỉnh Lào Cai đã tập trung thực hiện các chính sách, chế độ dành cho NCT như: Thành lập, kiện toàn hội NCT các cấp, xây dựng các câu lạc bộ của NCT, câu lạc bộ dưỡng sinh, khu vui chơi…

Khảo sát thực tế cho thấy, thời gian qua, hệ thống các cơ sở khám chữa bệnh của tỉnh Lào Cai được quan tâm, đầu tư về cơ sở vật chất một số bệnh viện như: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Sản Nhi, Bệnh viện Phục Hồi chức năng, Bệnh viện Y học cổ truyền, Bệnh viện Nội tiết. Hiện nay, 90% tổng số bệnh viện đa khoa, bệnh viện chuyên khoa, Bệnh viện Y học cổ truyền có quy mô từ 50 giường bệnh trở lên tổ chức buồng khám bệnh riêng cho NCT tại khoa khám bệnh, bố trí giường bệnh điều trị nội trú cho NCT và 100% các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa cấp tỉnh có khoa lão khoa.

Thống kê cho thấy, giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã thực hiện khám sức khỏe, phát hiện, quản lý điều trị bệnh, chăm sóc sức khoẻ cho người cao tuổi đạt trên 58.300 lượt. Đặc biệt, để NCT đang sinh sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn được đảm bảo chăm sóc sức khỏe, thông qua việc triển khai Dự án 7 thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025; giai đoạn này, ngành Y tế tỉnh đã tổ chức chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ, khám sức khỏe, khám sàng lọc một số bệnh thường gặp ở NCT tại 138 xã; khám sàng lọc cho cho hơn 31.800  NCT.

Đồng thời, ngành Y tế đã tích cực triển khai việc khám chữa bệnh tại nhà cho NCT khuyết tật, cô đơn không thể đến cơ sở khám chữa bệnh cho 640 người.  Đến nay, lập hồ sơ theo dõi, quản lý và khám sức khỏe cho người cho hơn 72.300 NCT; 100% NCT khi ốm đau được khám, chữa bệnh và được hưởng chăm sóc của gia đình, cộng đồng. Nhiều hoạt động khám chữa bệnh thiện nguyện cho NCT từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh, góp phần không nhỏ cho công tác chăm sóc sức khỏe NCT ở Lào Cai.

Tính đến 4/2025 đã có 6.817 NCT từ 60-79 tuổi được hưởng trợ cấp xã hội; riêng nhóm NCT từ 80 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp hằng tháng đạt 5.896 người. Qua các năm, số lượng người được tổ chức mừng thọ, chúc thọ tăng ổn định: Năm 2021 có 6.106 người, năm 2022 là 6.682 người, năm 2023 đạt 6.992 người, năm 2024 là 7.038 người cao tuổi được mừng thọ, và tính đến quý I năm 2025, đã có 7.038 người được tổ chức chúc thọ, mừng thọ.

Trưởng ban Ban đại diện Hội Người cao tuổi tỉnh Hà Thị Thiệp cho biết, để góp phần chăm sóc sức khỏe cho NCT, Hội Người cao tuổi tỉnh đã phối hợp với ngành Y tế tỉnh triển khai thực hiện mô hình chăm sóc sức khỏe NCT dựa vào cộng đồng lồng ghép sinh hoạt vào câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau tại 115 câu lạc bộ tại các địa phương trong tỉnh. Các CLB này hoạt động lồng ghép nhiều nội dung thiết thực như chia sẻ kiến thức y tế, chăm sóc tinh thần, tổ chức văn nghệ - thể thao, hỗ trợ tài chính và kết nối cộcộng đồng, góp phần xây dựng môi trường thân thiện với NCT.

Duy trì mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi lồng ghép truyền thông, sinh hoạt trong câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau tại 10 câu lạc bộ người cao tuổi của thị trấn Phố Ràng, huyện Bảo Yên; thị trấn Mường Khương, huyện Mường Khương; thị trấn Si Ma Cai, huyện Si Ma Cai; xã Xuân Giao, xã Phú Nhuận, huyện Bảo Thắng; xã Bảo Nhai, huyện Bắc Hà; Thị trấn Khánh Yên, huyện Văn Bàn; Phường Pom Hán, Thành phố Lào Cai; xã Quang Kim, huyện Bát Xát với tổng số 155 buổi truyền thông, thu hút 5.697 lượt hội viên tham gia.

Bên cạnh đó, công tác an sinh xã hội cho NCT luôn được các cấp, các ngành thực hiện đảm bảo đúng quy định. Tính đến tháng 4/2025, toàn tỉnh đã có 6.817 NCT từ 60-79 tuổi được hưởng trợ cấp xã hội; riêng nhóm NCT từ 80 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp hằng tháng đạt 5.896 người. Qua các năm, số lượng người được tổ chức mừng thọ, chúc thọ tăng ổn định, năm 2021, Lào Cai có 6.106 người NCT được tổ chức chúc thọ, mừng thọ thì con số này năm 2024 là 7.038 người.

Hơn nữa, hoạt động văn hóa, văn nghệ cho NCT được tổ chức thường xuyên, tạo thành phong trào rộng khắp trong cộng đồng. Toàn tỉnh hiện có  trên 180 câu lạc bộ bao gồm: thể dục dưỡng sinh, bóng chuyền hơi, khiêu vũ, thơ, văn nghệ… hoạt động thường xuyên, thu hút hàng chục nghìn NCT tham gia luyện tập và sinh hoạt và biểu diễn tại các buổi giao lưu văn nghệ, thể thao, các lễ hội truyền thống như: Lễ hội đền Thượng, lễ hội Gầu tào, lễ hội Xuống đồng, lễ hội Say sán...Trong đó, câu lạc bộ bóng chuyền hơi,  dưỡng sinh, văn nghệ có số lượng thành viên tham gia đông nhất, giúp NCT rèn luyện, nâng cao sức khỏe và đời sống tinh thần.

Lãnh đạo sở Y tế tặng quà cho NCT tại Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương

Thích ứng với già hóa dân số

Theo Phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Lục Hậu Giang, trước bối cảnh già hóa dân số đòi hỏi cần phải có những giải pháp thiết thực chăm lo toàn diện sức khỏe cho NCT. Theo đó, các địa phương trong tỉnh cần tăng cường vai trò chỉ đạo, điều hành và giám sát thực hiện của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đối với công tác chăm sóc sức khỏe NCT.

Thực tế cho thấy đến nay Bộ tiêu chí về môi trường thân thiện với NCT chưa được ban hành chính thức, gây khó khăn trong việc theo dõi, đánh giá và định hướng xây dựng các địa phương đạt tiêu chí này theo kế hoạch. Do đó, các cấp có thẩm quyền cần hoàn thiện cơ sở pháp lý và bộ tiêu chí hướng dẫn thực hiện, đặc biệt là tiêu chí “môi trường thân thiện với NCT”; đồng thời rà soát, sửa đổi, bổ sung các chính sách liên quan đến chăm sóc sức khỏe NCT phù hợp với đặc thù địa phương miền núi, dân tộc thiểu số.

Cùng với đó, Ngành Y tế tỉnh tiếp tục nỗ lực nâng cao năng lực hệ thống y tế cơ sở, đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ y tế, cộng tác viên dân số và tình nguyện viên tại cộng đồng về lão khoa, phục hồi chức năng, kỹ năng chăm sóc NCT tại nhà. Tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe và nâng cao nhận thức cộng đồng về già hóa dân số, chăm sóc và phát huy vai trò NCT, chú trọng nhóm dân cư ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ sức khỏe NCT, từng bước xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thống nhất, phục vụ theo dõi sức khỏe, đánh giá chỉ tiêu và hoạch định chính sách.

Tiếp tục phát triển, nhân rộng các mô hình chăm sóc sức khỏe cộng đồng hiệu quả, như: câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau, mạng lưới tình nguyện viên chăm sóc tại nhà, câu lạc bộ sức khỏe NCT gắn với truyền thông, phục hồi chức năng và sinh hoạt văn hóa.

Tăng cường xã hội hóa và đa dạng hóa nguồn lực, huy động sự tham gia của các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp, cá nhân trong hỗ trợ chăm sóc NCT, đặc biệt là NCT có hoàn cảnh khó khăn, cô đơn, bệnh tật.

Sự quan tâm, chăm lo kịp thời về sức khỏe đối với NCT không chỉ giúp nâng cao chất lượng sống, tuổi thọ, mà còn tạo động lực quan trọng để NCT phát huy vai trò của mình trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, khuyến học, khuyến tài, bảo vệ môi trường, trở thành tấm gương sáng cho con cháu noi theo./.