Tham gia Đoàn công tác có lãnh đạo: Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Văn phòng UBND tỉnh, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 1, Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh; lãnh đạo UBND các xã: Châu Quế, Đông Cuông, Tân Hợp, Mậu A, Xuân Ái, Quy Mông.

Đoàn công tác kiểm tra công tác GPMB Dự án đường sắt.

Theo Nghị quyết 187/2025/QH15 của Quốc hội, Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài khoảng 419km có điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng); khởi công trong tháng 12/2025 và phấn đấu hoàn thành chậm nhất năm 2030. Đoạn trên địa phận tỉnh Lào Cai có chiều dài 143,29 km qua địa bàn 11 xã, phường (Lào Cai, Cam Đường, Gia Phú, Bảo Thắng, Bảo Hà, Châu Quế, Đông Cuông, Tân Hợp, Xuân Ái, Quy Mông, Âu Lâu); bố trí 4 nhà ga và 5 trạm tác nghiệp kỹ thuật.

Tổng mức đầu tư dự án là 203.231 tỷ đồng (tương đương 8,37 tỷ USD); trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư là 35.751 tỷ đồng. Kinh phí giải phóng mặt bằng (GPMB) đoạn qua địa phận tỉnh Lào Cai khoảng 8.229 tỷ đồng. Dự kiến thu hồi đất khoảng 1.467,25 ha; 5.181 hộ dân bị ảnh hưởng; bố trí 45 khu tái định cư phục vụ công tác GPMB; 1.8.48 hộ gia đình cần bố trí sắp xếp tái định cư; 104 dự án đang hoạt động trong khu công nghiệp, 2 cụm công nghiệp phải di chuyển.

Trong chiều ngày 31/7, Đoàn công tác kiểm tra việc triển khai thực hiện công tác GPMB Dự án đường sắt trên địa bàn các xã Châu Quế, Đông Cuông, Tân Hợp, Mậu A, Xuân Ái, Quy Mông.

Xã Châu Quế là địa phương đầu tiên Đoàn công tác đến kiểm tra tình hình, tiến độ công tác GPMB.

Theo báo cáo, tổng diện tích khảo sát, đo đạc hiện trạng toàn tuyến khu vực phía Nam tỉnh Lào Cai (gồm phường Âu Lâu, các xã Châu Quế, Đông Cuông, Tân Hợp, Xuân Ái, Quy Mông) sau khi điều chỉnh, bổ sung là 724,72ha. Đến nay đã tiến hành khảo sát, đo đạc tại hiện trường đạt 100%; các đơn vị đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất đã hoàn thành công tác thu thập hồ sơ, giấy tờ liên quan để lập hồ sơ nội nghiệp; đang rà soát, kiểm tra, hoàn thiện hồ sơ đo đạc, thu hồi đất của dự án.

Kiểm tra công tác GPMB phục vụ Dự án đường sắt tại xã Đông Cuông.

Về triển khai xây dựng khu tái định cư, khu vực các xã, phường phía Nam tỉnh Lào Cai đã phê duyệt dự án GPMB gồm 26 khu tái định cư tập trung với tổng diện tích 90,53ha/1.205 lô tái định cư được bố trí, sắp xếp/chi phí xây lắp là 635 tỷ đồng. Hiện nay, Chủ đầu tư đang triển khai công tác lập hồ sơ thiết kế sau thiết kế cơ sở của dự án; dự kiến khởi công toàn bộ 26 khu tái định cư từ tháng 8 - 12/2025. Trong đó, xã Châu Quế 4 khu tái định cư, xã Đông Cuông 3 khu tái định cư, xã Xuân Ái 5 khu tái định cư, xã Tân Hợp 4 khu tái định cư, xã Quy Mông 5 khu tái định cư, xã Âu Lâu 4 khu tái định cư, xã Mậu A 1 khu tái định cư.

Dự kiến bố trí, sắp xếp xây dựng 4 khu tái định cư tại xã Tân Hợp.

Kiểm tra khu vực dự kiến bố trí xây dựng khu tái định cư tại xã Mậu A.

Trao đổi với Đoàn công tác trong quá trình kiểm tra công tác GPMB trên địa bàn 06 xã, đại diện sở, ban, ngành tỉnh liên quan và lãnh đạo địa phương đã báo cáo nhanh tình hình triển khai thực hiện đo đạc, thống kê, thông báo thu hồi đất, xây dựng khu tái định cư…và một số khó khăn, vướng mắc gặp phải. Theo đó phạm vi GPMB trải dài theo tuyến, ảnh hưởng tới nhiều khu dân cư có đặc điểm sinh hoạt, văn hóa khác nhau; Ban Quản lý dự án đường sắt mới cung cấp hồ sơ sơ bộ ranh GPMB, chưa cung cấp hồ sơ cắm mốc GPMB chính thức cho địa phương; thiếu nhân lực có chuyên môn sâu để thực hiện công tác GPMB nên tiến độ thực hiện còn chậm so với kế hoạch đã đề ra…

Kiểm tra công tác GPMB tại xã Xuân Ái.

Tại các địa điểm khảo sát, kiểm tra, đồng chí Nguyễn Thành Sinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban chuyên môn chủ động, kịp thời phối hợp, hướng dẫn các địa phương, chủ đầu tư, cơ quan, đơn vị được giao thực hiện công tác GPMB để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai Dự án. Các xã, phường khẩn trương tập trung nhân lực đẩy nhanh tiến độ GPMB, nhất là đối với các vị trí xây dựng các khu tái định cư, nhà ga. Đồng chí yêu cầu các xã có dự án đi qua cần thành lập các tổ công tác bố trí thực hiện công tác GPMB; tập trung vào công tác thống kê, kiểm đếm, cắm mốc, thông báo thu hồi đất, di chuyển bia mộ, bồi thường, hỗ trợ, xây dựng khu tái định cư, ổn định đời sống sinh hoạt và sản xuất của đối tượng chịu tác động. Đặc biệt cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; phát huy vai trò của người uy tín, cơ quan Mặt trận Tổ quốc đến các tổ chức đoàn thể Hội Phụ nữ, Đoàn thanh niên… tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân hiểu và đồng thuận, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác GPMB Dự án đường sắt.

Đồng chí Nguyễn Thành Sinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu xã Quy Mông đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác GPMB.

Tuyến đường sắt được xây dựng mới hiện đại, đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phát huy lợi thế trên hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng./.