Đền Mẫu Thái Niên tọa lạc ở thôn Thái Niên, xã Thái Niên, huyện Bảo Thắng; vị trí ngôi đền nằm giữa trung tâm thôn về phía Nam dọc bờ sông Hồng; các hướng giao thông tiếp cận bằng đường bộ và đường sắt hoặc đường thủy đều thuận lợi. Đường bộ du khách có thể di chuyển theo tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; đường Quốc lộ 70 và Quốc lộ 4E; tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai; di chuyển bằng thuyền theo hướng tả ngạn từ Bảo Hà lên thành phố Lào Cai (đền cách bến đò thôn Thái Niên cũ khoảng 500m).

Đường bộ đi vào Đền Mẫu Thái Niên, thôn Thái Niên (Ảnh ST).

Di tích cổ này hình thành từ những năm đầu thế kỷ XX, từ khi khởi dựng đến nay Đền giữ nguyên tên gọi là Đền Mẫu Thái Niên với tên tự là “Đức Quốc Mẫu”. Đền Mẫu Thái Niên là nơi thờ tự các vị thánh trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam, Tứ phủ của người Việt: Tam Toà Thánh Mẫu, Đức Thánh Trần, Ngũ vị 2 tôn quan… Nhân vật thờ tự chính của Đền là Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên (dân gian quen gọi là Quốc Mẫu Vua Bà). Ngôi đền chính được xây dựng theo lỗi kiến trúc chữ Đinh “T” tạo thành hai khu vực thờ tự đại bái và hậu cung.

Phía trước cửa đền có cây đa cổ thụ sừng sững, tăng thêm vẻ cổ kính (Ảnh: LCĐT)

Lễ hội chính của Đền tổ chức vào ngày 03/3 âm lịch, từ xưa đã có tục dùng kiệu rước mẫu chở bằng thuyền vượt sông Hồng từ bến đò Thái Niên sang đền Ngòi Bo, xã Gia Phú; khi quay về, đoàn rước kiệu sẽ dùng một chiếc bình có thắt dây vải đỏ múc nước ở giữa dòng mang về đền làm nghi lễ.

Trải qua hàng trăm năm tồn tại với nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử, ngôi đền trở thành nơi sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng của Nhân dân và du khách, gắn liền với mảnh đất, quê hương giàu bản sắc dân tộc. Nơi đây đã chứng kiến nhiều cuộc khởi nghĩa quật cường của quân và dân ta trong suốt chiều dài lịch sử chống Pháp, tiễu Phỉ và chống Mỹ, bảo vệ độc lập cho Tổ quốc.

Đền Mẫu Thái Niên (Ảnh ST).

Đền Thái Niên cũng là điểm đón du khách nằm dọc theo sông Hồng, bổ sung thêm 01 di tích trong sản phẩm du lịch văn hóa tâm linh của tỉnh Lào Cai, tạo thành sự kết nối hệ thống di tích của tỉnh Lào Cai dọc sông Hồng./.